این روزها با توجه به اعمال سیاست‌های دستوری برای هدایت قیمت میلگرد و آهن‌آلات در بازار داخلی به سطوح پایین‌تر، حقیقتا دیگر هیچگونه تحلیلی بر اساس مولفه‌های بنیادین بازار فعلا جواب نخواهد داد. کاهش قیمت فولاد در این روزها و برخلاف اکثر حوزه‌ها همانند بازار خودرو، بسیار دلچسب و امیدوار کننده است؛ منتها مشکل بزرگ اهالی زنجیره تامین فولاد کشور، از گذشته تا به حال، عدم ثبات در سیاست‌گذاری‌ها و تغییرات مداوم و ناگهانی دستورالعمل‌ها بوده است. امیدواریم همانطور که وعده داده شده، شاهد به حداقل رسیدن نوسانات نامتعارف این بازار و ثبات قیمت آهن‌آلات باشیم. هرچند شواهد کمی برای پیش‌بینی قیمت محصولات فولادی در سال 1402 وجود خواهد داشت ولی در این مقاله، سعی داریم به برخی از عوامل موثر بر تغییرات بازار اشاره کنیم. با ما همراه باشید تا در ادامه به پیش بینی قیمت آهن و میلگرد در سال 1402 بپردازیم.
همانطور که پیش‌تر هم عنوان شده، این بازار فعلا و کاملا به میل و اراده بازارساز حرکت می‌کند و از مولفه‌های بنیادین بازار فاصله گرفته و دیگر قابل تحلیل نیست. اما باتوجه به قیمت عرضه میلگرد در بورس کالا که درحدود ۲۲.۵۰۰ تا ۲۴.۰۰۰ تومان خواهد بود، کف نرخ ۲۳ هزار تومان برای میلگرد را مناسب می‌بینم. اما هیچ ضمانتی در اینکه قیمت پایین‌تر از این سطح نرود، وجود ندارد. اگر میلگرد در بازار داخلی زیر ۲۴ هزار تومان بیاید، نقد ماندن و انتظار برای کاهش بیشتر بسیار پرریسک و خطرناک خواهد بود. زیرا هر لحظه احتمال برگشت به بالا با کنار گذاشتن دستورالعمل فعلی، وجود خواهد داشت و میلگرد زیر ۲۴ هزار تومان در بازار داخلی درواقع حباب منفی و موقتی است. ( همانند زمانیکه میلگرد در تابستان ۱۴۰۱ در بازار داخلی تا کیلویی ۱۵ هزار تومان پایین آمد).
حتی اگر میلگرد با اصرار و پافشاری بازارساز، رقم‌های پایین‌تری را هم در بازار داخلی ببیند، به نظر می‌رسد باید با دقت بسیار با حفظ موجودی و گام‌های احتیاطی و قدم به قدم با بازار جلو برویم. اما از طرف دیگر فعلا میلگرد ۲۵ هزار تومانی و بالاتر هم هیچ اضطرار و نگرانی برای خربد ندارد. چراکه نرخ دلار آن از پشتوانه بازارساز برخوردار نیست و این رقم محکوم است که فعلا سطوح پابین‌تر قیمتی را در بازار داخلی تجربه کند حتی اگر موقت باشد. پیش‌تر، نرخ تعادلی موردنظر ما برای میلگرد آجدار در بازار داخلی حول و حوش کیلویی ۲۵ هزار تومان بود، اما اخیرا شمش بلوم در بازارهای صادراتی بیش از ۱۵ دلار/تن عقب‌نشینی کرده که این موضوع باید در نظر گرفته شود. بنابراین ممکن است با اصرار و پافشاری بازارساز و حفظ دستورالعمل فعلی میلگرد، رقم‌های پایین‌تری حتی تا کیلویی ۲۲ هزار تومان را هم در بازار داخلی ببیند. اما از ۲۴ هزار تومان به پایین، باید رعایت جوانب احتیاطی را تشدید کرده و مراقب حباب منفی باشیم.
پیشروی دلار بالای ۵۰ هزار تومان در بازار آزاد و از سوی دیگر فشار کنترلی دستورالعمل تنظیم بازار، باعث شده تا در روزهای اخیر اکثر فعالان این حوزه در یک وضعیت نه چندان شفاف در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی خود با نوعی دودلی و بلاتکلیفی مواجه باشند. همچنین برخی از فعالان بازار به خبرهای مثبت توافقات سیاسی صورت گرفته با برخی از همسایگان عرب زبان ما امیدوارند که با کاهش نرخ دلار، اوضاع بازار فولاد نیز بهبود یابد.
با این حال بازار فولاد در آستانه نو شدن سال با عبور قیمت میلگرد از رقم ۳۰ هزار تومان روی دیگری از خود نشان داد. ازاین رو قسمتی از تقاضای مضطرب، وارد فاز خرید شده است. علیرغم اینکه می‌داند ممکن است بازار، قیمت‌های پایین‌تری را هم تجربه نماید، اما حداقل قسمتی از ریسک انتظاری خود را با خرید پلکانی کاهش داده است. بازارساز فعلا نشان داده با ابزارهای پرقدرتی که در دست دارد، حداقل توانسته فعلا بازار فولاد را برخلاف بسیاری از بازارهای دیگر در کنترل خود داشته باشد. فعالان بازار برای لمس کف و توقف روند نزولی قیمت‌ها لحظه‌شماری می‌کنند. تشخیص دقیق کف قیمت‌های بازار، تقریبا غیرممکن است چراکه این روند با تغییر چند خط دستورالعمل هر لحظه در انتظار تغییرات غیرمنتظره است. باید دید که در روزهای آینده چه روندی در انتظار بازار میلگرد خواهد بود.
در سال جدید هنوز برخی از شرکت‌ها، فروش محصولات خود را آغاز نکرده و بازار نیمه تعطیل است! بسیاری هم در کاهش قیمت، مقاومت از خود نشان می‌دهند. همچنین بدون توجه به خاستگاه بازارساز و سازوکار حکمفرما شده در بورس کالا، افزایش قیمت را هم طی یکی دو روز گذشته در برخی مبادی لحاظ کرده‌اند. تعبیر این افزایش قیمت با نرخ شمش معاملاتی کنونی، نوعی اعلام جنگ یا نوعی لجبازی با وضعیت یا روندی است که در بورس کالا برای مدتی شکل گرفته است. همانطور که می‌دانید از قبل عید نوروز، ساز و کاری حکمفرما شد که نرخ فولاد در بورس را کالا کاهش داد و با قیمت پایین‌تر در زنجیره تامین فولاد کشور تزریق شد.
به نظر می‌رسد برخی از این کارشکنی‌ها از سمت حوزه نورد صحیح نیست و شمش ۱۸۵۰۰ تومانی آدرس میلگرد حول ۲۳ هزار تومان را می‌دهد. در حال حاضر هیچ ربطی به میلگرد ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان اعلامی بازار و برخی نوردی‌ها را ندارد. به نظر می‌رسد بازار مجبور است حتی اگر موقتی هم که شده، کف مورد انتظار یا حداقل نزدیک به کف انتظاری بازارساز را ببیند. بازار ورق فولاد مبارکه و تیرآهن ذوب آهن اصفهان نیز به همین منوال بوده و چندروزی است تیرآهن ذوب آهن اصفهان در برخی از کارخانجات، پیوسته افزایشی به گوش می‌رسد. امروز هم شاخه‌ای ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان برخی سایزها را گران کردند. لذا نمی‌توان هیچ تحلیل مشخصی بر نرخ این محصولات داشت.
تقاضای مصرفی واقعی در سال 1401 به مراتب از سال‌های گذشته (حداقل در نیمه ابتدایی سال) ضعیف‌تر بود. در اردیبهشت و خردادماه، تقاضای مصرفی با ترس از تورم افسار گسیخته‌ای که در بازار فولاد طی حداقل ۱۰ سال گذشته با آن مواجه شده بود، روی قله قیمت‌ها مبادرت به پیش خرید کرد و حتی برخی نیاز خود را برای سه تا ۵ ماه آتی پیشخور کردند. بعد از گذر از خرداد ماه، این فواره قیمتی برخلاف سال‌های گذشته به واسطه ریزش قیمت آهن و میلگرد جهانی، کاهش نسبتا شدید ۲۵ درصدی را تا به امروز پشت سر گذاشته و بسیاری از آن‌هایی که نیاز خود را پیشخور کرده بودند، به نوعی از بازار رودست خوردند، زیرا میلگردی که روی قله ۱۹ هزار تومانی با هیجان پیش خرید کرده بودند، این روزها در دامنه قیمتی ۱۵ هزار تومان قابل خریداری است.
در حال حاضر، قیمت میلگرد آجدار، وزن استاندارد A3 سایز پایه (۱۴ تا ۲۵) عمدتا در محدوده قیمت ۱۴۹۰۰ تا ۱۵۴۰۰ تومان به راحتی قابل تهیه است که البته نسبت به اواسط هفته گذشته، به طور نامحسوس اندکی افزایش قیمت داشته است. پیش بینی قیمت میلگرد در پاییز 1401 را می‌توان براساس 3 عامل اساسی دلار، نرخ شمش فولادی و عرضه و تقاضا بررسی نمود.
نرخ دلار
نرخ دلار توافقی در میانه سال 1401 به مرز ۳۰ هزار تومان نزدیک شد . قیمت میلگرد صادراتی به محدوده ۵۳۰ تا ۵۳۵ دلار رسید. از حاصلضرب دو عدد فوق به نتیجه مطلوب خواهید رسید. ادامه رشد دلار توافقی، انگیزه برای صادرات بیشتر را افزایش خواهد داد.
قیمت شمش فولادی
با انجام معاملات مچینگ و مشخص شدن نرخ احتمالی پایه شمش هفته آینده در محدوده ۱۲۱.۰۰۰ الی ۱۲۸.۰۰۰تومان به نظر می‌رسد در هفته آینده شمش‌های کف با استقبال روبرو شده و نرخ احتمالی دو هفته بعد شمش فولادی در محدوده احتمالی ۱۲.۵۰۰ الی ۱۳.۰۰۰ تومان نوسان خواهد داشت که منجر به افزایش نرخ پایه مقاطع در دو هفته پیش رو خواهد شد. احتمالا رشد ملایم نرخ پایه شمش فولادی و مقاطع بورسی، باعث تحریک قیمت محصول موجود در بازار نیز خواهد شد.
عرضه و تقاضا
اما در سمت تقاضا، بازار کاملا آرام و با تقاضای ضعیف همراه است. دلیل این التهابات جسته و گریخته‌ای که حالا در بازارهای داخلی به خصوص ورق، بیش از سایر بازارها رخ نمایی می‌کند، عمدتا به روند افسار گسیخته نرخ دلار در بازار آزاد ستگی دارد که معمولا برای برخی از فعالان اقتصادی برخی هیجانات تورمی را صورت می‌دهد.
در ایران نرخ‌ها بر اساس دو شاخص نرخ تورم و نرخ ارز تعیین می‌شوند؛ در سال 99 مشاهده کردیم که روز به روز با کم ارزش شدن ریال، همچنان نرخ ارز افزایش یافت و بر قیمت تمامی محصولات اعم از آهن آلات و قیمت تیرآهن و سایر محصولات تاثیر گذاشت. ناگفته نماند قیمت مقاطع فولادی نه تنها در ایران بلکه با توجه به شرایط پیش آمده در دنیا (اپیدمی کرونا) تحت تاثیر قرار گرفت و بازارهای جهانی را دستخوش تغییرات و گرانی کرد. به همین ترتیب در سطح بین الملل، محدودیت‌های کرونایی و عدم تولید و یا صادرات مقاطع فولادی بازار را با کمبود این محصول و در نتیجه گرانی آن همراه کرد، در ایران نیز علاوه بر شرایط مشابه تحریم‌های آمریکا، عدم صادرات نفت و در نتیجه نبود درآمدهای نفتی و غیر نفتی، ممنوعیت‌های صادرات از جمله مواردی بود که به این شرایط دامن می‌زد.
و اما در سال 1400 با توجه به وضع پروتکل‌های بهداشتی در کنار تزریق واکسن کرونا در برخی از کشورها، شرایط تولید و معاملات، اندکی بهتر شد و تا حدودی شاهد بهبودی روند تولید و به پشتوانه آن بهبود عرضه در بازار و فروکش کردن اندک قیمت‌ها بودیم. در کنار آن انتخاب بایدن در همان روز اول تحلیف این رئیس جمهور، پالس‌های مثبتی به بازار وارد کرد و امیدواری به بازگشت هر دو کشور به تعهدهای برجام نیز قوت داد. علاوه بر آن اقداماتی از سوی دولت پیش گرفته شد تا قیمت ارز و به دنبال آن طلا را در بازار کنترل کنند؛ همه اینها موجب کاهش قیمت‌ها در هر سه بازار موازی ارز، طلا و آهن شد.
لااقل یک دهه است که فعالیت در بازار آهن آلات با ریسک بالایی مواجه است. بازار آهن آلات به طور مستقیم به عواملی اعم از نرخ دلار، عرضه و تقاضا و بازار جهانی وابسته بوده و این شرایط طی سال‌های اخیر به وضوح مشاهده شده است. در طی سال‌های 96 و 97 نیز شاهد روند صعودی بازار آهن آلات همانند سال‌های گذشته بودیم. ولی طی سال‌های بعد، این روند افزایشی به دلیل تاثیرپذیری بیشتر از تحریم‌ها افزایش یافت.
به طور کلی اقتصاد چه در جهان و چه در ایران در حال کوچک شدن است! دلایل متعددی چون تنش‌های سیاسی، جنگ‌های تجاری، بحران نفتی اخیر، بیماری کرونا یا شیوع مدل‌های دیگری از بیماری های واگیردار که در سال 98 و 99 با آن مواجه بودیم را می‌توان برشمرد. در این سال‌ها فضای کسب و کار و ارتزاق معاش به سیاق و روش گذشته به شدت تحت فشار قرار گرفت. بنابراین طی سال‌های 98 تا 99 به دلیل تنش‌های ایجاد شده، شاهد افزایش بیشتر قیمت آهن آلات، خصوصا قیمت میلگرد بودیم.
جمع بندی
پیش بینی قیمت آهن و میلگرد در 1402 به عوامل زیادی اعم از روند جنگ اوکراین، حمایت خریداران بورس از قیمت‌های جدید، واکنش به ورود قیمت تیرآهن و میلگرد در بورس کالا به اعداد جدید، نحوه واکنش وزارت صمت به روند موجود در بازار، ویروس کرونا و موضوعات بی شمار دیگری بستگی خواهد داشت. از این رو در این مقاله به بررسی تمامی موارد ذکر شده پرداختیم. با توجه به جمیع موارد ذکر شده به نظر می‌رسد افزایش قیمت آهن و میلگرد در راه باشد! ولی بازار همچنان در انتظار کشف کانال‌های قیمتی جدید است. با توجه به روند موجود در سال جدید و سایر مسائل پیش بینی نشده، این مقاله را در ماه‌های آتی به روزرسانی خواهیم نمود.
منبع: Blog.ir